"زمان واقعی" (Real-Time) به معنای پردازش و انجام وظایف در یک بازه زمانی مشخص و قابل پیش‌بینی است. در یک سیستم‌عامل بلادرنگ (RTOS)، اولویت اصلی این است که تسک‌ها یا فرآیندها در یک زمان تضمین‌شده و بدون تأخیر غیرمنتظره اجرا شوند.

تفاوت سیستم بلادرنگ با سیستم‌های معمولی:

در سیستم‌عامل‌های همه‌منظوره (مثل ویندوز، لینوکس یا اندروید)، اولویت اصلی تعامل با کاربر و اجرای چندوظیفگی (Multitasking) است، اما ممکن است تأخیرهایی در اجرای یک تسک رخ دهد، چرا که:

• منابع بین تسک‌ها به طور پویا تخصیص داده می‌شود.
• هدف اصلی، تجربه کاربری روان است، نه زمان دقیق اجرای وظایف.

اما در RTOS:

• هر تسک باید در یک بازه زمانی کاملاً مشخص اجرا شود.
• این بازه زمانی به عنوان مهلت زمانی (Deadline) شناخته می‌شود.
• اگر تسک نتواند در این بازه زمانی اجرا شود، ممکن است کل سیستم دچار خطا شود.

مثال برای درک مفهوم "زمان واقعی":

فرض کنید یک سیستم کنترل هواپیما داریم که باید هر 10 میلی‌ثانیه وضعیت سنسورهای پرواز را بررسی کرده و پاسخ دهد:

• در RTOS: این کار تضمین می‌شود که دقیقاً هر 10 میلی‌ثانیه اجرا شود، حتی اگر تسک‌های دیگری در حال اجرا باشند.
• در GPOS: ممکن است تأخیرهایی رخ دهد، چرا که سیستم منابع را به تسک‌های دیگر اولویت می‌دهد.

انواع سیستم‌های بلادرنگ:

1. سخت‌بلادرنگ (Hard Real-Time):
   تأخیر غیرقابل قبول است. اگر تسک در مهلت زمانی اجرا نشود، سیستم به طور کلی شکست می‌خورد.
   • مثال: کنترل ترمز ABS خودرو، سیستم کنترل موشک.
2. نرم‌بلادرنگ (Soft Real-Time):
   تأخیر قابل قبول است، اما باید حداقل ممکن باشد.
   • مثال: پخش ویدئو یا صدا، جایی که تأخیر کوتاه قابل تحمل است.

ویژگی‌های RTOS برای انجام کار در زمان واقعی:

1. زمان‌بندی پیش‌بینی‌پذیر:
   RTOS از الگوریتم‌های زمان‌بندی خاصی استفاده می‌کند (مانند زمان‌بندی اولویت‌دار) که تضمین می‌کند تسک‌ها به موقع اجرا شوند.
2. پاسخ‌دهی سریع:
   RTOS می‌تواند به تغییرات محیط یا درخواست‌های ورودی به سرعت پاسخ دهد.
3. مدیریت اولویت‌ها:
   تسک‌ها با اولویت بالا همیشه زودتر اجرا می‌شوند، حتی اگر تسک‌های کم‌اهمیت‌تر در حال اجرا باشند.

نتیجه:

مفهوم "زمان واقعی" به این معناست که تسک‌ها نه تنها باید اجرا شوند، بلکه باید در زمان مشخصی انجام شوند. این ویژگی RTOS را برای کاربردهایی که دقت زمانی حیاتی است، مانند کنترل صنعتی، پزشکی و هوافضا، مناسب می‌کند.